بلاگ نبض
۱) شاخص قیمت رمزارزی چیست؟
در حقیقت آن‌ها وب‌سایت‌ها یا پلت‌فرم‌هایی هستند که قیمت و سرمایه‌ی در حال گردش انواع مختلفی از رمزارزها را فهرست می‌کنند.
به عنوان یک مثال محبوب می‌توان به وب‌سایت‌های Coinmarketcap، WorldCoinIndex و CryptoCompare اشاره کرد. این وب‌سایت‌ها به طور عمده برای دسترسی به قیمت لحظه‌ای چندین رمزارز مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی به عنوان یک منبع خود برای اطلاعات مربوط به ارزیابی، نظارت و مقایسه‌ی رشد دارایی‌های مختلف رمزارزی نیز می‌توان از آن‌ها استفاده نمود.
بسته به معیار‌های مورد استفاده در این وب‌سایت‌های شاخص‌های قیمتی، ممکن است اطلاعات مربوط به تمامی توکن‌ها و رمزارزهای موجود در بازار را ارائه کرده و یا تنها به چند رمزارز خاص که با معیار‌های آن‌ها تطابق دارد بسنده کنند؛ به عنوان مثال می‌توان معیار‌هایی همچون در دسترس بودن در صرافی‌های رمزارزی عمومی یا سطح کافی از حجم مبادلات را برای این مورد استفاده نمود.
با این حال، در اغلب موارد شاخص‌های قیمت رمزارزی معتبر، قیمت لحظه‌ای اکثر رمزارزها موجود در بازار را به کاربران ارائه می‌کنند، بنابراین استفاده از این وب‌سایت‌ها و پلت‌فرم‌ها می‌تواند یک روش مناسب برای بررسی حال و حوای فعلی بازار، بدون نیاز به جمع‌آوری مقادیر زیادی اطلاعات منتشر شده در صرافی‌های مختلف محسوب شود.
۲) شاخص‌های رمزارزی چه تفاوتی با شاخص‌های بازار سهام سنتی دارند؟
اساسا می‌توان گفت که تفاوت چندانی وجود ندارد.
هر دو شاخص به نوعی نشان دهنده‌ی سلامت یک صنعت مالی محسوب می‌شود و سرمایه‌گذاران با تکیه بر آن‌ها می‌توانند در دارایی مورد نظر خود سرمایه‌گذاری کنند.
البته بزرگ‌ترین تفاوت در این دو شاخص عمده، این است که شاخص‌های سهام سنتی لیستی از اطلاعات قیمت مربوط به سهام شرکت‌های گوناگون را نشان می‌دهند، در حالی که شاخص‌های قیمت رمزارزی لیست اطلاعاتی در رابطه با دارایی‌های رمزنگاری شده از شبکه‌های مختلف مبتنی بر بلاک‌چین را نشان می‌دهد.
یکی دیگر از تفاوت‌های میان این دو شاخص این است که در شاخص‌های صنعت رمزارزی اغلب رمزارزهای موجود در بازار آزاد فهرست می‌شوند، در حالی که در شاخص‌های سهام سنتی تنها تعداد محدود از سهام‌های گوناگون لیست می‌شود که حتی برخی از آن‌ها مشترک هستند.
مثلا شاخص Standard & Poor’s 500 یا همان S&P 500 در ایالات متحده تنها ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی را بر اساس ارزش سهام آن‌ها در بازار لیست می‌کند، در حالی که شاخص Financial Times Stock Exchange 100 یا FTSE 100 شامل معرفی ۱۰۰ شرکت بزرگ از لحاظ میزان سرمایه‌ی در حال گردش بازار، در بورد اوراق بهادار لندن می‌باشد.
از سوی دیگر، شاخص FTSE techMARK 100 نشان دهنده‌ی اطلاعات ۱۰۰ شرکت برتر در زمینه‌ی تکنولوژی‌ها نوین از بورس اوراق بهادار لندن است، در حالیکه شاخص S&P Global 1200 Information Technology تنها اطلاعات مربوط به کمپانی‌های صنعت فناوری اطلاعات و IT را لیست می‌کند.
۳) چه اطلاعاتی می‌توان از یک شاخص قیمت رمزارزی بدست آورد؟
در این شاخص‌ها معمولا اطلاعات مرتبط با قیمت و تجارت این رمزارزها بدست می‌آید.
به طور معمول کاربران می‌توانند با مراجعه به این پلت‌فرم‌های شاخص، اطلاعاتی از قبلی قیمت فعلی و لحظه‌ای رمزارز مورد نظر و همچنین میزان سرمایه‌ی در حال گردش(Market Cap قیمت فعلی رمزارز ضربدر موجودی در حال گردش) و همچنین حجم مبادله‌ی ۲۴ ساعت گذشته را ببینند.
معمولا در این پلت‌فرم‌ها می‌توانید بر روی رمزارز مورد نظر خود کلیک کرده تا اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌تری از آن بدست آورید. این اطلاعات در اغلب موارد شامل موجودی در حال گردش و حداکثر تعداد موجود رمزارز مدنظر نیز خواهد بود؛ همچنین در این بخش نمودار‌هایی وجود دارد که قیمت و تغییرات قیمتی رمزارز مورد نظر را در طی زمان نشان می‌دهد. در ادامه لیستی از صرافی‌های موجود که قابلیت پشتیبانی از این رمزارز را دارند نیز ارائه می‌شود.
اگرچه این اطلاعات گفته شده معمولا در تمامی پلت‌فرم‌های شاخص به کاربران ارائه شده است، هر پلت‌فرم شاخص تفاوت‌هایی دارد و ممکن است اطلاعات مختلفی را بسته به پایگاه داده‌های مرتبط به کاربران ارائه کند. به عنوان مثال اگر یک شاخص خاص تجار و مبادله‌گران روزانه را هدف قرار داده باشد، معمولا بیشترین و کمترین قیمت یک رمزارز را طی ۲۴ ساعت گذشته به نمایش می‌گذارد، در حالی که اگر پلت‌فرم با هدف ارائه‌ی اطلاعات به سرمایه‌گذاران بلند مدت توسعه یافته باشد، اطلاعاتی خاصی از قبیل نحوه‌ی عملکرد رمزارز مورد نظر و Proof Of Stake یا Proof Of Work بودن آن را در اختیار کاربران می‌گذارد.
۴) این اطلاعات از چه منابعی بدست می‌آیند؟
متداول‌ترین منبع اطلاعات گفته شده صرافی‌های رمزارزی هستند.
صرافی‌های رمزارزی معمولا نقطه‌ی آغاز و پایه‌ی تمامی فعالیت‌های مربوط به انجام مبادله‌ی رمزارزی هستند. صرافی‌ها مکان‌هایی هستند که بسته به میزان پولی که تجار مایل به پرداخت برای آن رمزارز در خرید و فروش خود هستند، قیمت یک رمزارز در آن ثابت و مقرر می‌شود. بنابراین قیمت‌ها ارائه شده در صرافی‌های رمزارزی دقیق‌ترین و قابل اعتماد‌ترین مبالغ تعیین شده می‌باشند.
قیمت لحظه‌ای رمزارز بسته به اینکه این صرافی در چه بازاری فعالیت می‌کند، ممکن است به صورت بسیار ناچیزی در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد؛ بنابراین پلت‌فرم‌های شاخص رمزارزی به صورت مداوم داده‌های مورد نیاز و قیمت‌های لحظه‌ای رمزارزها را از چندین صرافی رمزارزی جمع‌آوری می‌کنند تا بهترین و دقیق‌ترین قیمت را به کاربران ارائه کنند. معمولا می‌توانید با کلیک بر روی تب بازار یک رمزارز خاص، مشاهده نمایید که این شاخص داده‌های خود را از کدام صرافی یا صرافی‌های رمزارزی جمع‌آوری می‌کند. در این بخش لیستی از صرافی‌هایی نشان داده می‌شود که رمزارز مورد انتخاب شما در آن‌ها مورد مبادله قرار گرفته و اطلاعات قیمت لحظه‌ای از آن استخراج می‌شود.
یک رمزارز معمولی همانند بیت‌کوین(BTC) که زیاد مورد مبادله قرار می‌گیرد، ممکن از در لیست بازار‌های زیادی قرار گرفته باشد، در حالی که رمزارز IOTA با اینکه بسیار محبوب است اما در کمتر از ۳۰ بازار مختلف مورد مبادله قرار می‌گیرد.
صرافی‌های رمزارز داده‌های مبادله‌ی خود را از طریق رابط‌های کاربری قابل برنامه‌ریزی یا APIها در دسترس قرار می‌دهند. این APIها روند جمع‌آوری داده‌های اساسی برای شاخص‌های رمزارزی را تسهیل می‌کنند.
یک API یک مکانیستم بسیار ساده است که نرم‌افزار‌های مختلف را قادر می‌سازد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و داده‌ها و پیام‌هایی با قالب استاندارد را بین یکدیگر مبادله کنند. این API همانند یک پیام‌رسان بین دو پلت‌فرم نرم‌افزاری، داده‌ها یا دستگاه‌ها عمل می‌کنند تا یک اتصال ایجاد کرده و داده‌های مورد نیاز را ارسال کنند.
۵) شاخص‌های قیمتی چه داده‌هایی را جمع‌آوری می‌کنند؟
نوع داده‌های مورد جمع‌آوری معمولا به اطلاعاتی که شاخص تمایل به ارائه به کاربران دارد، وابسته است.
- اطلاعات رمزارز: نماد‌های منحصر به فرد رمزارزها که جهت شناسایی ارزهای مختلف بکار می‌رود. مثلا BTC برای بیت‌کوین و XRP برای ریپل
- اطلاعات مبادله: داده‌ها و شناسه‌های تجاری منحصر به فرد که برای ایجاد یک حجم مبادله مورد استفاده قرار می‌گیرند
- زمان سنج‌ها: این مورد زمان دقیق انجام یک مبادله تجاری را ثبت می‌کند. این روند برای اهداف مختلفی از جمله بررسی لحظه‌ای قیمت‌ها، اطلاعات دقیق مربوط به قیمت شروع و پایان داده‌های بازار(OHLC) و همچنین حجم مبادله‌ی انجام شده طی ۲۴ ساعت گذشته انجام می‌گیرد.
- نرخ قیمت صرافی‌ها: به عنوان مثال نه تنها برای بررسی نرخ قیمت بیت رمزارز بیت‌کوین و دلار(BTC/USD) یا بین رمزارز اتریوم و دلار(ETH/USD) مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه برای بررسی نرخ تبادل بین کلاس‌های دارایی مختلف جفت رمزارزی همچون اتریوم به ریپل(ETH/XRP) یا دیگر موارد استفاده می‌شود.
این لیست به هیچ عنوان دقیق نیست اما برای ارائه‌ی یک نمای کلی از نوع داده‌ها و شاخص‌های قیمتی رمزارزی که در لیست قرار می‌گیرند کاربرد دارد.
۶) شاخص‌ها چگونه می‌توانند از داده‌ها برای محاسبه‌ی قیمت استفاده کنند؟
به طور معمول شاخص‌های قیمتی از یک محدوده‌ی حجم مبادله با میانگین ۲۴ ساعت (volume weighted average یا VWA) برای محاسبه‌ی قیمت یک رمزارز خاص استفاده می‌کنند.
این روش قیمت متوسط قیمت یک رمزارز را در طول دوره‌ی مبادلاتی در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
از لحاظ ریاضی می‌توان این مورد را به صورت زیر نیز ارائه نمود:
مدت زمان تعریق شده در این دوره‌ی مبادلاتی ۲۴ ساعت پیوسته یا در حال گذر محاسبه می‌شود، به این معنا که قیمت‌های نمایش داده شده به طور مداوم در حال بروز رسانی هستند.
۷) قیمت‌های ارائه شده در شاخص‌های رمزارزی تا چه میزان دقیق هستند؟
این شاخص‌ها معمولا یک نمایش خود از وضعیت لحظه‌ای و موقعیت بازار را به کاربران ارائه می‌دهند.
با این حال اغلب ممکن است قیمت رمزارزها در شاخص‌های مختلف با کمی تفاوت نمایش داده شوند. دلیل این امر نیز این است که شاخص‌های مختلف داده‌های خود را از چندین صرافی متفاوت جمع‌آوری می‌کنند که در نتیجه‌ی محاسبات آن‌ها کمی تفاوت ایجاد می‌کند.
صرافی‌های رمزارزی مختلف بسته به بازار در حال فعالیت، در برابر ارزهای فیات متفاوتی همچون دلار، یورو، پوند و غیره اقدام به مبادله‌ی رمزارزها می‌کنند. باید توجه داشته باشید که نوع بازار، میزان حجم مبادله، مقدار نقدینگی یک رمزارز، هزینه‌ی تراکنش‌های انجام شده در صرافی و تعداد دفعات تبادل داده‌ها توسط API(مثلا هر ۱۰ ثانیه یا هر ۲ دقیقه)، بر روی محاسبه‌ی قیمت دقیق یک رمزارز در یک شاخص قیمت تاثیرگذار است.
ارائه‌ی یک قیمت دقیق برای یک رمزارز خاص در یک زمان معین در سراسر بازار رمزارزی کار بسیار سختی است، تا آنجایی که عملا به دلیل اینکه کاربران قیمت دقیق رمزارز مورد نظر خود را در بازار مورد مبادله‌ی خود می‌دانند، این عمل دیگر ضروری محسوب نمی‌شود.